Servikal yayma (pap smear) nedir ve neden yapılır?
Servikal yayma, 1940’lardan bu yana rahim ağzı kanserinin ve kanser öncesi durumların saptanması için kullanılan bir tıbbi inceleme prosedürüdür. Bu formül yardımıyla rahim ağzı kanserinin görülme sıklığı %70 kadar azalmıştır.Ayrıca, bu yol rahim ağzı ve vaginanın iltihaplarının niçinlerini araştırmada da yardımcıdır. Servikal yaymasında anormallik olmayan bir bayanda daha sonraki yıl ortasında rahim ağzında kıymetli bir hastalık (kanser öncesi durum yahut kanser görülmesi mümkünlüğü %1’den azdır.
Servikal yayma örneği nasıl alınır?
Örnek, bayan hastalıkları ve doğum uzmanı tarafınca yapılan muayene sırasında alınır. (Örnek alınacağı biliniyorsa, vaginanın muayeniçin evvel yıkanmaması gerekir). Tahta spatül, ucunda pamuk bulunan bir çubuk yahut küçük bir fırça kullanılarak rahim ağzı etrafından hücreler alınır. Bu halde toplanan hücreler bir mikroskop lamı üzerine yayılır ve üzerine alkol dökülür.
Lam üstündeki hücreler Papanicolaou sistemi ile boyanarak bir patoloji uzmanı tarafınca incelenir. Patoloji uzmanı, bu hücreler içinde “anormal” olanların bulunup bulunmadığını saptar. İncelemenin sonunda, 1988 yılında Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü tarafınca belirlenen tabirleri içeren (Bethesda Terminolojisi) bir rapor hazırlanır.
Rahim ağzı kanseri nedir?
Kanser, hücrelerin denetimsiz biçimde ve şahsa ziyan verecek halde çoğalmaları demektir. Bu çoğalmanın durdurulması için birtakım yollar vardır. Fakat; çoğalma geç fark edildiğinde, bunu durdurmak güçleşmektedir. Rahim ağzı kanseri dünyada her yıl yaklaşık 500 bin bayanın yakalandığı bir kanserdir. Bu kanserlerin birden fazla, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerde rahim ağzı kanserinin artık fazlaca az görülmesi, bu ülkelerde servikal yaymanın epeyce yaygın olması yardımıyladir.. Öteki bir deyişle, bayanların bu istikametten tertipli olarak muayene oldukları ülkelerde rahim ağzı kanseri, daha ortaya çıkmadan yakalanıp ortadan kaldırılabilmektedir.
Rahim ağzı kanseri, kendine mahsus bariz yakınmalara niye olmaz. Hasta, bu kanserin niye olduğu yakınmalar ile tabibe başvurduğunda; erken teşhis fırsatı da kaçırılmış olmaktadır. bu biçimde hastaların kimilerinde kanser, etraftaki organlara sıçramış ve tedavisi güçleşmiştir.
halbuki, hiçbir yakınması olmayan bir bayanda sistemli muayene sırasında saptanacak başlangıç durumundaki bir rahim ağzı kanseri tam ve kesin olarak tedavi edilebilmektedir.
Servikal yaymalar kimlerden ve hangi sıklıkta alınmalıdır?
cinsel olarak etkin olan, 18 yaşın üstündeki her bayanın her yıl bayan hastalıkları tarafından muayene olmasının;
30 yaş ve üzeri bayanlardan her 2-3 yılda bir servikal yayma örneği alınmasının gerekli olduğudur.
Üst üste 2-3 defa yapılan incelemelerde hiç olağandışı hücre saptanmazsa, bu sıklık azaltılabilir. Fakat; sigara içen, birinci cinsel bağını 18 yaşın altında yapmış olan, birden çok erkek ile alakası olan, kanser gelişmesi istikametinde ek riskleri bulunduğu bilinen şahıslarda servikal yayma tertipli olarak her yıl yapılmalıdır.
Öte yandan, sistemli aralıklarla muayene olmanın rahim ağzı kanserinden korunma haricinde da yararları olacağından, sağlıklı ve riskli olmayan bayanların bile yılda bir sefer bayan hastalıkları ve doğum uzmanına görünmeleri yerinde olur.
Servikal yaymalar niye nizamlı aralıklarla bir dahalenmelidir?
Tertipli olarak bir dahalenen incelemeler, hastalığın mümkün olduğunca “erken” yakalanmasını sağlar. Yaymaların birebir kurumda kıymetlendirilmesi, evvelki yaymaların da gerektiğinde bir daha ve mukayeseli olarak değerlendirilmelerine imkan sağlar. Bu sayede, en yavaşça olağandan sapmalar bile vaktinde saptanabilir.
Serviks kanserinden korunmanın bilinen en faal yolunun servikal yaymaların incelenmesi olduğu emsalsiz kabul edilen bir gerçektir. Bu kanserlerin birden fazla, hayatı boyunca hiç servikal yayma yaptırmamış bayanlarda görülmektedir. Bu durum, hastaların daha evvel servikal yaymaları incelenmiş olsa, bu etaba gelmeden yakalanmış olacaklarını göstermektedir. Öte yandan, tüm tıbbi incelemelerin olduğu üzere, servikal yaymanın da yanılma hissesi vardır ve seyrek olarak da olsa, daha evvel servikal yayma incelemesi yapılmış bayanlarda da rahim ağzı kanseri görülebilmektedir.
Her servikal yayma meselade 100 bin-300 bin kadar hücre bulunmaktadır. Patoloji uzmanı bunların içinde olağandışı olan birkaç adedini saptamaya çalışır. Olağandışı hücrelerin bulundukları biçimde farkedilmemeleri durumuna “yanlış negatiflik” denir.
Yaymada fazlaca az sayıda olağandışı hücre bulunduğunda, örnek olağandışı hücrelerin bulunduğu yerden alınmadığında, epey şiddetli iltihap yüzünden hücreler sağlıklı olarak değerlendirilemediğinde; örnek alınmasından evvel vaginal ilaçların kullanması yahut vaginanın yıkanması ile olağandışı hücrelerin ortamdan uzaklaşması niçiniyle yanlış negatiflik görülebilir.
“Anormal hücreler” görüldüğünde ne yapılır?
Yapılacak süreç, hücrelerdeki anormalliğin derecesine bağlıdır. yavaşça derecedeki anormalliklerde hekiminiz servikal yaymayı 3 yahut 6 ay ortasında bir dahalemeyi önerebileceği üzere, rahim ağzından bir doku modülü alarak patoloji incelemeye de gönderebilir.
Bu modülün alınmasından evvel, rahim ağzı büyüteç altında incelenebilir. “Kolposkopi” olarak isimlendirilen bu usul, ağrısızdır. bir dahalenen servikal yaymalarda daima olarak olağandışı hücreler görüldüğünde, hekiminiz hastalıklı kısmı değişik biçimlerde “çıkarmayı”, “dondurmayı” yahut “yakmayı” düşünebilir.
Gerekli ve uygun olduğunda, rahmin alınması da düşünülebilecek bir tedavi metodudur.
“Anormal hücreler” her vakit kanser habercisi midir?
Hayır! Kimi iltihap durumlarında ve virüsler ile oluşan kimi hastalıklarda da olağandışı hücreler görülebilir. Anormalliğin bu tıp olup olmadığı hekiminizin ve patoloji uzmanının çalışmaları ile ortaya temalır.
Rahmi alınmış bayanlarda da bu inceleme gerekli midir?
Evet! Vaginayı kaplayan hücreler de rahjim ağzını kaplayanlara benzeri özelliktedirler. Rahmin alınması ameliyatı, rahim ağzında olağandışı hücreler bulunduğu için yapılmışsa; vaginal yaymaların da sistemli aralıklarla yapılması gereklidir. Başka durumlarda, vaginal yaymalar daha seyrek alınabilir.
Servikal yayma, 1940’lardan bu yana rahim ağzı kanserinin ve kanser öncesi durumların saptanması için kullanılan bir tıbbi inceleme prosedürüdür. Bu formül yardımıyla rahim ağzı kanserinin görülme sıklığı %70 kadar azalmıştır.Ayrıca, bu yol rahim ağzı ve vaginanın iltihaplarının niçinlerini araştırmada da yardımcıdır. Servikal yaymasında anormallik olmayan bir bayanda daha sonraki yıl ortasında rahim ağzında kıymetli bir hastalık (kanser öncesi durum yahut kanser görülmesi mümkünlüğü %1’den azdır.
Servikal yayma örneği nasıl alınır?
Örnek, bayan hastalıkları ve doğum uzmanı tarafınca yapılan muayene sırasında alınır. (Örnek alınacağı biliniyorsa, vaginanın muayeniçin evvel yıkanmaması gerekir). Tahta spatül, ucunda pamuk bulunan bir çubuk yahut küçük bir fırça kullanılarak rahim ağzı etrafından hücreler alınır. Bu halde toplanan hücreler bir mikroskop lamı üzerine yayılır ve üzerine alkol dökülür.
Lam üstündeki hücreler Papanicolaou sistemi ile boyanarak bir patoloji uzmanı tarafınca incelenir. Patoloji uzmanı, bu hücreler içinde “anormal” olanların bulunup bulunmadığını saptar. İncelemenin sonunda, 1988 yılında Amerikan Ulusal Kanser Enstitüsü tarafınca belirlenen tabirleri içeren (Bethesda Terminolojisi) bir rapor hazırlanır.
Rahim ağzı kanseri nedir?
Kanser, hücrelerin denetimsiz biçimde ve şahsa ziyan verecek halde çoğalmaları demektir. Bu çoğalmanın durdurulması için birtakım yollar vardır. Fakat; çoğalma geç fark edildiğinde, bunu durdurmak güçleşmektedir. Rahim ağzı kanseri dünyada her yıl yaklaşık 500 bin bayanın yakalandığı bir kanserdir. Bu kanserlerin birden fazla, ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir.
Gelişmiş ülkelerde rahim ağzı kanserinin artık fazlaca az görülmesi, bu ülkelerde servikal yaymanın epeyce yaygın olması yardımıyladir.. Öteki bir deyişle, bayanların bu istikametten tertipli olarak muayene oldukları ülkelerde rahim ağzı kanseri, daha ortaya çıkmadan yakalanıp ortadan kaldırılabilmektedir.
Rahim ağzı kanseri, kendine mahsus bariz yakınmalara niye olmaz. Hasta, bu kanserin niye olduğu yakınmalar ile tabibe başvurduğunda; erken teşhis fırsatı da kaçırılmış olmaktadır. bu biçimde hastaların kimilerinde kanser, etraftaki organlara sıçramış ve tedavisi güçleşmiştir.
halbuki, hiçbir yakınması olmayan bir bayanda sistemli muayene sırasında saptanacak başlangıç durumundaki bir rahim ağzı kanseri tam ve kesin olarak tedavi edilebilmektedir.
Servikal yaymalar kimlerden ve hangi sıklıkta alınmalıdır?
cinsel olarak etkin olan, 18 yaşın üstündeki her bayanın her yıl bayan hastalıkları tarafından muayene olmasının;
30 yaş ve üzeri bayanlardan her 2-3 yılda bir servikal yayma örneği alınmasının gerekli olduğudur.
Üst üste 2-3 defa yapılan incelemelerde hiç olağandışı hücre saptanmazsa, bu sıklık azaltılabilir. Fakat; sigara içen, birinci cinsel bağını 18 yaşın altında yapmış olan, birden çok erkek ile alakası olan, kanser gelişmesi istikametinde ek riskleri bulunduğu bilinen şahıslarda servikal yayma tertipli olarak her yıl yapılmalıdır.
Öte yandan, sistemli aralıklarla muayene olmanın rahim ağzı kanserinden korunma haricinde da yararları olacağından, sağlıklı ve riskli olmayan bayanların bile yılda bir sefer bayan hastalıkları ve doğum uzmanına görünmeleri yerinde olur.
Servikal yaymalar niye nizamlı aralıklarla bir dahalenmelidir?
Tertipli olarak bir dahalenen incelemeler, hastalığın mümkün olduğunca “erken” yakalanmasını sağlar. Yaymaların birebir kurumda kıymetlendirilmesi, evvelki yaymaların da gerektiğinde bir daha ve mukayeseli olarak değerlendirilmelerine imkan sağlar. Bu sayede, en yavaşça olağandan sapmalar bile vaktinde saptanabilir.
Serviks kanserinden korunmanın bilinen en faal yolunun servikal yaymaların incelenmesi olduğu emsalsiz kabul edilen bir gerçektir. Bu kanserlerin birden fazla, hayatı boyunca hiç servikal yayma yaptırmamış bayanlarda görülmektedir. Bu durum, hastaların daha evvel servikal yaymaları incelenmiş olsa, bu etaba gelmeden yakalanmış olacaklarını göstermektedir. Öte yandan, tüm tıbbi incelemelerin olduğu üzere, servikal yaymanın da yanılma hissesi vardır ve seyrek olarak da olsa, daha evvel servikal yayma incelemesi yapılmış bayanlarda da rahim ağzı kanseri görülebilmektedir.
Her servikal yayma meselade 100 bin-300 bin kadar hücre bulunmaktadır. Patoloji uzmanı bunların içinde olağandışı olan birkaç adedini saptamaya çalışır. Olağandışı hücrelerin bulundukları biçimde farkedilmemeleri durumuna “yanlış negatiflik” denir.
Yaymada fazlaca az sayıda olağandışı hücre bulunduğunda, örnek olağandışı hücrelerin bulunduğu yerden alınmadığında, epey şiddetli iltihap yüzünden hücreler sağlıklı olarak değerlendirilemediğinde; örnek alınmasından evvel vaginal ilaçların kullanması yahut vaginanın yıkanması ile olağandışı hücrelerin ortamdan uzaklaşması niçiniyle yanlış negatiflik görülebilir.
“Anormal hücreler” görüldüğünde ne yapılır?
Yapılacak süreç, hücrelerdeki anormalliğin derecesine bağlıdır. yavaşça derecedeki anormalliklerde hekiminiz servikal yaymayı 3 yahut 6 ay ortasında bir dahalemeyi önerebileceği üzere, rahim ağzından bir doku modülü alarak patoloji incelemeye de gönderebilir.
Bu modülün alınmasından evvel, rahim ağzı büyüteç altında incelenebilir. “Kolposkopi” olarak isimlendirilen bu usul, ağrısızdır. bir dahalenen servikal yaymalarda daima olarak olağandışı hücreler görüldüğünde, hekiminiz hastalıklı kısmı değişik biçimlerde “çıkarmayı”, “dondurmayı” yahut “yakmayı” düşünebilir.
Gerekli ve uygun olduğunda, rahmin alınması da düşünülebilecek bir tedavi metodudur.
“Anormal hücreler” her vakit kanser habercisi midir?
Hayır! Kimi iltihap durumlarında ve virüsler ile oluşan kimi hastalıklarda da olağandışı hücreler görülebilir. Anormalliğin bu tıp olup olmadığı hekiminizin ve patoloji uzmanının çalışmaları ile ortaya temalır.
Rahmi alınmış bayanlarda da bu inceleme gerekli midir?
Evet! Vaginayı kaplayan hücreler de rahjim ağzını kaplayanlara benzeri özelliktedirler. Rahmin alınması ameliyatı, rahim ağzında olağandışı hücreler bulunduğu için yapılmışsa; vaginal yaymaların da sistemli aralıklarla yapılması gereklidir. Başka durumlarda, vaginal yaymalar daha seyrek alınabilir.