Cilt Kanseri Nedir?
Cilt kanseri, cildin birtakım hücrelerinde olağandışı bir biçimde makûs huylu bir tümör oluşturan değişikliktir. Bu olağandışı hücreler deri yoluyla bitişik yapılara yayılabilir (lokal invazyon) ,lenf bezlerine ve/veya öteki organlara sıçrayabilir ve metastaz ismi verilen bir müddetçle büyümeye /yayılmaya devam edebilir. Cilt, kanserin en sık geliştiği bedenin en büyük organısır. Elde, skuamöz hücreli karsinom (SHK) en sık görülen cilt kanseri çeşididir, bunu bazal hücreli karsinom (BHK) ve melanom takip eder. Kaposi sarkomu, dermatofibrosarkoma protuberans, ter bezi tümörleri ve Merkel hücreli karsinom (MHK) üzere diğer, daha az cilt kanseri çeşitleri de vardır.
Risk faktörleri nelerdir?
Skuamöz hücreli karsinom, bazal hücreli karsinom ve melanomun tümü, kronik güneşe maruz kalma, açık yahut açık deri ve bağışıklık baskılanması ile bağlantılıdır. Öteki faktörler içinde ışınıma ve arsenik üzere muhakkak kimyasallara maruz kalma, yanık vb travmaya bağlı instabil nedbeler ve xeroderma pigmentosum ve Gorlin sendromu üzere makul genetik durumlar yer alır. Aktinik keratoz, kutanöz boynuzlar ve Bowen hastalığı üzere malignite öncesi lezyonlar SHK’a dönüşebilir. Aile hikayesi ve belli ben cinsleri (benler) de melanom için bir yatkınlığı gösterebilir.
Nasıl görünüyor?
Skuamöz hücreli karsinom (SHK) ciltte küçük sert nodüller üzere görünebilir. Çoklukla kahverengi yahut deri rengindedir, kabuklanma, ülserasyon yahut kanama gösterebilirler. Pullu, üst katman bir deri boynuzu oluşturarak birikebilir. Bazılarının aklına kanser gelmez yalnızca güzelleşmeyen bir kesik yahut enfeksiyon olduğunu sanabilir . Birtakım SHK’ler büyük, mantar gibisi büyüme üzere ortaya çıkabilir. SHK, bilhassa lenf nodlarına metastaz yapma potansiyeline sahiptir.
Bazal hücreli karsinom, klasik olarak, üzerinde telenjiektaziler (anormal yüzeysel küçük kan damarları) bulunan, yarı saydam, inci üzere bir sonu olan küçük, âlâ tanımlanmış bir nodül olarak tanımlanır. Bunlar da ülserleşebilir ve kronik bir yara üzere görünebilir. Daha yavaş büyüme eğilimindedirler ve daha az metastaz yapma eğilimi gösterirler.
Melanomlar çoklukla ben yahut doğum lekesi üzere görünür, ya da sağlam deriden (DeNovo) gelişebir. Büyüme (genişleme,yükselme) , renk yahut form farklılıkları, sistemsiz kenarlar ve/veya 6 mm’den daha büyük çap gösteren lezyonlar melanom için şüphelidir. Melanomun (Patoloji incelemesi ile belirlenen başta Breslow kalınlığı ve ülserasyon olmak üzere ) prognostik parametrelere paralel olarak lenf bezi ve/veya sistemik metastaz yapma potansiyeli mevcuttur. Yani >4 mm ve ülserasyon tespit edilen melanomda lenf bezi ve uzak metastaz riski daha yüksektir.
Teşhis
Lezyonun varlığını ve değişimleri çoklukla hasta bilir ve tabibe müracaat eder. birtakım kimi öteki bir niçinle gittiği tabip tesadüfen fark eder. Dikkatli hikaye alınır ve fizik muayene (gözle,elle,dermoskop vb)yapılır.Lezyonun habis olduğunu doğrulamak için biyopsi gereklidir; büyük bir lezyonun yalnızca küçük bir kısmı alınarak (punch ve insizyonel biyopsi) yahut küçük bir lezyonun tamamı kesilip çıkarılarak yapılabilir, kesin teşhis patolog tarafınca konur.
Lenf düğümleri, bilhassa melanom ve skuamöz hücreli karsinom için ortak bir metastaz yeri oldukları için de incelenmelidir. Bilhassa melanomda metastazı denetim etmek için sentinel lenf nodu biyopsisi, BT taraması ve/veya PET taraması üzere başka değerlendirmelere gereksinim duyulabilir.
Cilt Kanserinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Standart tedavi, kanserli dokuyu kâfi sağlam hudutlarla cerrahi olarak çıkarılması;oluşan cerrahi yaranın deri grefti yahut lokal flep kaplamasıdır. Kanserin bulunduğu yere nazaran total parmak yahut falanksdan lokal amputasyon yapılabilir. SHK ve melanomda sentinel lenf nodu biyopsisi göz gerisi edilmemelidir. Patoloj inceleme neticelerina nazaran ışınım ve/veya sistemik ilaç tedavisi üzere ek müdahaleler de gerekebilir.
Cilt kanseri için en yeterli tedavi korunmadır. Kollayıcı giysi ve güneş kremi kullanın ve başka etken unsurlara yüksek riskli maruz kalmaktan kaçının. Ayrıyeten, erken teşhis ile prognoz epey daha güzeldir, bu niçinle cildinizi sistemli olarak denetim edin ve rastgele bir lezyonu derhal hekiminize gösterin.
Cilt kanseri, cildin birtakım hücrelerinde olağandışı bir biçimde makûs huylu bir tümör oluşturan değişikliktir. Bu olağandışı hücreler deri yoluyla bitişik yapılara yayılabilir (lokal invazyon) ,lenf bezlerine ve/veya öteki organlara sıçrayabilir ve metastaz ismi verilen bir müddetçle büyümeye /yayılmaya devam edebilir. Cilt, kanserin en sık geliştiği bedenin en büyük organısır. Elde, skuamöz hücreli karsinom (SHK) en sık görülen cilt kanseri çeşididir, bunu bazal hücreli karsinom (BHK) ve melanom takip eder. Kaposi sarkomu, dermatofibrosarkoma protuberans, ter bezi tümörleri ve Merkel hücreli karsinom (MHK) üzere diğer, daha az cilt kanseri çeşitleri de vardır.
Risk faktörleri nelerdir?
Skuamöz hücreli karsinom, bazal hücreli karsinom ve melanomun tümü, kronik güneşe maruz kalma, açık yahut açık deri ve bağışıklık baskılanması ile bağlantılıdır. Öteki faktörler içinde ışınıma ve arsenik üzere muhakkak kimyasallara maruz kalma, yanık vb travmaya bağlı instabil nedbeler ve xeroderma pigmentosum ve Gorlin sendromu üzere makul genetik durumlar yer alır. Aktinik keratoz, kutanöz boynuzlar ve Bowen hastalığı üzere malignite öncesi lezyonlar SHK’a dönüşebilir. Aile hikayesi ve belli ben cinsleri (benler) de melanom için bir yatkınlığı gösterebilir.
Nasıl görünüyor?
Skuamöz hücreli karsinom (SHK) ciltte küçük sert nodüller üzere görünebilir. Çoklukla kahverengi yahut deri rengindedir, kabuklanma, ülserasyon yahut kanama gösterebilirler. Pullu, üst katman bir deri boynuzu oluşturarak birikebilir. Bazılarının aklına kanser gelmez yalnızca güzelleşmeyen bir kesik yahut enfeksiyon olduğunu sanabilir . Birtakım SHK’ler büyük, mantar gibisi büyüme üzere ortaya çıkabilir. SHK, bilhassa lenf nodlarına metastaz yapma potansiyeline sahiptir.
Bazal hücreli karsinom, klasik olarak, üzerinde telenjiektaziler (anormal yüzeysel küçük kan damarları) bulunan, yarı saydam, inci üzere bir sonu olan küçük, âlâ tanımlanmış bir nodül olarak tanımlanır. Bunlar da ülserleşebilir ve kronik bir yara üzere görünebilir. Daha yavaş büyüme eğilimindedirler ve daha az metastaz yapma eğilimi gösterirler.
Melanomlar çoklukla ben yahut doğum lekesi üzere görünür, ya da sağlam deriden (DeNovo) gelişebir. Büyüme (genişleme,yükselme) , renk yahut form farklılıkları, sistemsiz kenarlar ve/veya 6 mm’den daha büyük çap gösteren lezyonlar melanom için şüphelidir. Melanomun (Patoloji incelemesi ile belirlenen başta Breslow kalınlığı ve ülserasyon olmak üzere ) prognostik parametrelere paralel olarak lenf bezi ve/veya sistemik metastaz yapma potansiyeli mevcuttur. Yani >4 mm ve ülserasyon tespit edilen melanomda lenf bezi ve uzak metastaz riski daha yüksektir.
Teşhis
Lezyonun varlığını ve değişimleri çoklukla hasta bilir ve tabibe müracaat eder. birtakım kimi öteki bir niçinle gittiği tabip tesadüfen fark eder. Dikkatli hikaye alınır ve fizik muayene (gözle,elle,dermoskop vb)yapılır.Lezyonun habis olduğunu doğrulamak için biyopsi gereklidir; büyük bir lezyonun yalnızca küçük bir kısmı alınarak (punch ve insizyonel biyopsi) yahut küçük bir lezyonun tamamı kesilip çıkarılarak yapılabilir, kesin teşhis patolog tarafınca konur.
Lenf düğümleri, bilhassa melanom ve skuamöz hücreli karsinom için ortak bir metastaz yeri oldukları için de incelenmelidir. Bilhassa melanomda metastazı denetim etmek için sentinel lenf nodu biyopsisi, BT taraması ve/veya PET taraması üzere başka değerlendirmelere gereksinim duyulabilir.
Cilt Kanserinde Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Standart tedavi, kanserli dokuyu kâfi sağlam hudutlarla cerrahi olarak çıkarılması;oluşan cerrahi yaranın deri grefti yahut lokal flep kaplamasıdır. Kanserin bulunduğu yere nazaran total parmak yahut falanksdan lokal amputasyon yapılabilir. SHK ve melanomda sentinel lenf nodu biyopsisi göz gerisi edilmemelidir. Patoloj inceleme neticelerina nazaran ışınım ve/veya sistemik ilaç tedavisi üzere ek müdahaleler de gerekebilir.
Cilt kanseri için en yeterli tedavi korunmadır. Kollayıcı giysi ve güneş kremi kullanın ve başka etken unsurlara yüksek riskli maruz kalmaktan kaçının. Ayrıyeten, erken teşhis ile prognoz epey daha güzeldir, bu niçinle cildinizi sistemli olarak denetim edin ve rastgele bir lezyonu derhal hekiminize gösterin.